A. Mafhungo a Zwino kha Shango

1. Ḓuvha ḽa Dzitshaka ḽa u Lwa na Zwiito zwa Vhuaḓa

1.1. Afrika Tshipembe ḽo ṱangana na maṅwe mashango oṱhe a ḽifhasi kha u humbula Ḓuvha ḽa Dzitshaka ḽa u Lwa na Zwiito zwa Vhuaḓa nga Lavhuṋa, ḽa 09 Nyendavhusiku 2021 nga fhasi ha thero ine ya ri “Vhumatshelo vhu si na zwiito zwa vhuaḓa vhu thoma ṋamusi, zwi thoma nga nṋe”.  Thero ya Ḓuvha ḽa Dzitshaka ḽa u Lwa na Zwiito zwa Vhuaḓa ḽa ṅwaha wa 2021 nga fhasi ha Dzangano ḽa Mbumbano ya Dzitshaka ndi ine ta ri: “Pfanelo yavho, vhuḓifhinduleli havho: Kha vha hanedzane na zwiito zwa vhuaḓa”.

1.2. Zwiito zwa vhuaḓa, zwi nga vha zwihulwane kana zwiṱuku, zwi ḓi dzula zwi khaedu khulwane ine shango ḽa khou livhana nayo nahone zwi humisela murahu nyaluwo ya ikonomi na mveledziso ya matshilisano.

1.3. Khabinethe i kha ḓi vha na fulufhelo ḽa uri sisṱeme ya vhulamukanyi i kha ḓi bvela phanḓa na u dzhia maga o khwaṱhaho a u ita uri avho vhe vha wanala vha tshi khou ḓidzhenisa kha zwiito zwa vhuaḓa vha dzhie vhuḓifhinduleli ha zwiito zwenezwo.  Khomishini ya Ṱhoḓisiso kha Mavharivhari a zwa u Hombokwa ha Muvhuso, Zwiito zwa vhuaḓa na Vhufhura kha Sekithara dza Muvhuso, hu tshi katelwa na Zwiimiswa zwa Muvhuso, i khou lavhelelwa u ṋetshedza muvhigo wayo wa u fhedzisela kha Phresidennde Vho Cyril Ramaphosa nga Mugivhela, wa ḽa 01 Phando 2022. 

1.4. Khabinethe i khou lavhelela uri nga nnḓa ha u ṱanwa zwi khagala ha avho vhaiti vha zwiito izwo zwa vhuaḓa, muvhigo uyu u ḓo dovha hafhu wa ri ṋetshedza na madzinginywa a nga ha u khwaṱhisa sisṱeme dzashu u itela u thivhela zwiito zwa vhuaḓa.

1.5. Sa tshipiḓa tsha nndwa yashu ya u lwa na zwiito zwa vhuaḓa ine ya khou bvela phanḓa, Yuniti ya zwa Ṱhoḓisiso yo Khetheaho (SIU) yo vhiga milandu i re na tshivhalo ngei kha Khothe Khulwane na kha Khothe yo Khetheaho lune ngauralo milandu i tevhelaho ndi ine ya kha ḓi tea u sengwa u bva nga ḽa 31 Ṱhafamuhwe 2021:

- Milandu ya 56 i re Khothe Khulwane ine ya kwama khonṱhiraka dza masheleni a linganaho  R62 biḽioni;

- Milandu ya 64 i re Khothe yo Khetheaho ine ya kwama khonṱhiraka dza masheleni a linganaho R6.99 biḽioni. Tshivhalo itshi tsha masheleni kana vhuhulu ha hone ndi tshivhalo tsha masheleni a khonṱhiraka dzenedzi dze dza avhelwa nga zwiimiswa zwa muvhuso nga nḓila ine ya si yone nahone zwi siho mulayoni na uri khonṱhiraka dzenedzi dzi khou ḓo sedzuluswa lwa mulayo nga vha SIU.  

- Kha ṅwaha wa muvhalelano wa 2021/22, SIU yo swika he ya valela mbuelo dza phentsheni dza vhashumeli vha muvhuso vha kale, akhaunthu dza bannga na thundu dza vhathu na dza mabindu dzi linganaho masheleni a fhiraho R43 biḽioni.

- Phresidennde vho saina Milevho ya SIU ya ṱahe kha ṅwaha wa muvhalelano une wa khou sedzuluswa.

1.6. Khabinethe yo dovha hafhu ya ombedzela uri gundo ḽashu ḽa u lwa na zwiito zwa vhuaḓa ḽo ḓitika kha u shela mulenzhe ha vhathu vhoṱhe vha Afrika Tshipembe. Arali vha tshi nga vhona zwiṅwe zwithu zwi songo teaho, kha vha zwi ambe; kha vha vhige zwiito zwa vhuaḓa nga u founela kha Nomboro ya Luṱingo ya u Lwa na Zwiito zwa Vhuaḓa ine ya vha 0800 701 701.

1.7. Khabinethe yo khwaṱhisedza hafhu vhuḓiimiseli hayo kha u tsireledza tsevhi, ya dovha hafhu ya fhululedza vhashumeli vha muvhuso vha fulufhedzeaho vhe vha ima vho khwaṱha musi vha tshi dzumbulula zwiito zwa vhufhura na vhuaḓa, tshiṅwe tshifhinga vha tshi vhea mishumo na matshilo avho khomboni.

2. U engedzea nga luvhilo ha zwiwo zwa u kavhiwa nga dwadze ḽa Khoronavairasi (COVID-19)

2.1. Khabinethe yo dzhiela nṱha u engedzea nga luvhilo ha zwiwo zwa u kavhiwa nga COVID-19 kha zwipiḓa zwo fhambanaho Afrika Tshipembe nahone i khou ṱuṱuwedza vhathu vhoṱhe fhano shangoni ḽashu uri vha dzhie maga o khwaṱhaho a u lwa na dwadze iḽi khathihi na tshaka dzaḽo dzo fhambanaho. Tshivhalo tsha zwiwo zwa u kavhiwa nga COVID-19 zwe zwa rekhodiwaho kha awara dza 24 dzo fhiraho ndi 19 842, zwine zwa amba tshikalo tsha vho kavhiwaho tsha 26.8%. Ho lovha vhathu vha 36 nga mulandu wa thaidzo dzi elanaho na COVID-19 kha awara dza 24 dzo fhiraho.

2.2. Muhaelo a u tou ri thusa fhedzi kha u lwa na iḽi dwadzetshifu nga u thivhela u lwala lwo kalulaho, u valelwa vhuongeloni kana lufu, fhedzi u dovha hafhu wa fhungudza khohakhombo dza zwa mutakalo dzine dza nga ḓiswa nga dziṅwe tshaka dza vairasi dzine dza kha ḓi ḓa.

2.3. Ri tea u bvela phanda na u tevhedza maga a tsireledzo ane a sa  vhe a zwa mishonga sa u ambara maski une wa vala mulomo na ningo; u sia tshikhala vhukati hau na muṅwe muthu khathihi na u dzulela u ṱamba zwanḓa nga tshisibe na madi kana u shumisa sanithaiza ya zwanḓa i re na alkhohoḽo ya 70%.

2.4. Ri nga thivhela hafhu u phaḓalala ha vairasi iyi nga u sa dzhenela mishumo i phaḓaladzaho nga huhulu sa maḓikita na minyanya. Ri rothe, ri nga lwa dwadze iḽi nga u vha na vhuḓifhinduleli khathihi na u dzulela u ita zwoṱhe zwo teaho ri tshi itela u tsireledza mutakalo wa vhafunwa vhashu khathihi na lushaka lwashu kha COVID-19. 

2.5. Khabinethe i khou tikedza Phresidennde Vho Ramaphosa kha u fhululedza vhorasaintsi vhashu nge vha tsivhudza ḽifhasi nga ha vairasi iyi ya lushaka lwa Omicron ine ya khou phaḓalala u mona na ḽifhasi. Khabinethe i bvela phanda na u tikedza khuwelelo ya u fhelisa nga u ṱavhanya nyiledzo dza u enda dzi sa pfali dze dza itelwa Afrika Tshipembe. 

3. Vhege ya “Vooma Vaccination”

3.1. Ro no ṋetshedza phimamushonga dza khaelo dzi linganaho 26, 781, 642 u swika zwino. Nga tshifhinga tsho engedzwaho tsha fulo ḽa Vooma Vaccination Week, ḽe ḽa vha hone u bva nga ḽa 03 u swika ḽa 10 Nyendavhusiku 2021, hu khou vha na vhathu vha zwigidi na zwigidi vhane vha khou  haelwa kha vhupo ha muhaelo  ho fhambanaho he ha vulwa u mona na shango. Khabinethe i khou ṱuṱuwedza vhathu vha miṅwaha ya 12 na u fhira uri vha haelwe hu si na u lenga. 

3.2. Kha vha ite uri vhone na vhafunwa vhavho vha tsireledzee nga tshino tshifhinga tsha madakalo nga u dalela vhupo ha muhaelo vhune ha vha tsini navho naho vha songo ranga u ita nzudzanyo uri vha kone u redzhisitariwa khathihi na u haelwa nga mahala.

3.3. Mbuelo dza mutakalo dza u vha muthu o haelwaho dzi katela u sa ḓiwana wo valelwa vhuongeloni nga murahu ha u kavhiwa nga COVID-19. Khabinethe i khou ṱuṱuwedza vhathu vhoṱhe vha Afrika Tshipembe uri vha dzhiele nṱha khuwelelo heyi ya ndeme ya uri vha haelwe nga mulandu wa uri mbalombalo dzi sumba uri vhunzhi ha vhathu vhane vha khou valelwa vhuongeloni a vha ngo haelwa.

4. Tsedzuluso ya zwa Vhashumi ya Kotara (QLFS)

4.1. Muvhuso u kha ḓi vha wo ḓiimisela u tandulula thaidzo ya u shayea ha mishumo sa iṅwe ya khaedu khulwane ine shango ḽa khou livhana nayo. Mvelelo dza zwenezwino dza nga ha QLF dzi bvaho kha vha Mbalombalo Afrika Tshipembe dze dza sumbedza u engedzea nga phesenthe dza 0.5 kha tshikalo tsha u shayea ha mishumo u bva kha 34,4% kha kotara ya vhuvhili u swika kha 34,9% kha kotara ya vhuraru ya ṅwaha wa 2021 dzi a vhaisa.

4.2. Muvhuso u khou bvela phanḓa na mushumo wawo wo sedzaho zwipikwa wa u vhuyedzedza fulufhelo kha zwa mabindu nga u tandulula thaidzo dza zwa milayo kha nyaluwo ya ikonomi, u sika mishumo na u fhelisa vhushai. Nga u shumisa maga o tiwaho u fana na mubindudzo muhulwane kha zwa themamveledziso, muvhuso u khou shuma u tshi itela u tikedza tshanduko ya milayo, nyaluwo ya ikonomi na u sika mishumo.

4.3. Nga kha Muhasho wa Mbambadzo, Nḓowetshumo na Muṱaṱisano, muvhuso u khou bvela phanḓa na u tikedza vhubveledzi hapo, hu tshi katelwa na u vusuluswa ha nḓowetshumo ya zwa vhumagi ya Afrika Tshipembe. Muṱangano wa zwa Vhubindudzi wa Afrika Tshipembe wa ṅwaha muṅwe na muṅwe (SAIC) u khou bvela phanda na u kunga vhabindudzi vhane vha nga bindudza fhano kha ḽino. U tou bva kha muṱangano wayo wa u tou thoma nga ṅwaha wa 2018, SAIC u swika zwino, yo kona u wana masheleni a fhiraho R770 biḽioni a pfulufhedziso dza zwa vhubindudzi kha sekithara dzo fhambanaho dza ikonomi.

4.4. Khabinethe i kha ḓi vha yo diimisela u shumisana na sekithara dzoṱhe u itela u tandulula idzi khaedu tharu dzine dza vha u shayea ha mishumo, vhushai na tshayandingano. Muvhuso u ḓo ita zwoṱhe zwine zwa nga konadzea u itela u bveledza nyimele yavhuḓi kha zwa vhubindudzi fhano shangoni. Muvhuso u ḓo dovha hafhu wa ranga phanḓa tshanduko ya ikonomi u itela u ṋetshedza zwikhala zwinzhi zwa ikonomi kha zwigwada zwa vhathu vhe kale vha vha vho kandeledzwa.

5. Madalo a Phresidennde kha Mashango Maṋa a Vhukovhela ha Afrika

5.1. Phresidennde Vho Ramaphosa vha kha ḓi tou bva u ranga phanda vhurumelwa ha Dziminista na vharangaphanḓa vha zwa mabindu muhumbulo muhulwane u wa u alusa vhushaka ha zwa ikonomi khathihi na vhushaka ha vhukati ha vhadzulapo vha Afrika Tshipembe, Nigeria, Côte d’Ivoire, Ghana na Senegal.

5.2. Madalo aya a mashango maṋa, a u bva ḽa 30 Lara u swika ḽa 07 Nyendavhusiku 2021, o khwaṱhisa vhushaka ha vhavhili vhukati ha Afrika Tshipembe na ḽiṅwe na ḽiṅwe ḽa ayo mashango ha u khwaṱhisa tshumisano zwo livhiswa kha nyanḓano na mveledziso ya Afrika kha foramu dzo fhambanaho.

5.3. Afrika tshipembe khathihi na ayo mashango ane ḽa vha na tshumisano nao, ḽo ṱoḓa nḓila dza u ṱuṱuwedza zwikhala zwo ṋetshedzwaho nga Vhupo ha Mbambadzo yo Vhofholowaho ha Dzhago ḽa Afrika hu tshi itelwa mbuelo dzi fanaho nahone nga thikhedzo khulwane kha mabindu ane a khou tshimbidza vhubindudzi na mbambadzo dzao vhukati ha mashango a Africa.

6. Maduvha a 16 a u Lwa na Zwiito zwa u tambudzwa ha Vhafumakadzi na Vhana

6.1. Musi maduvha a 16 a u Lwa na Zwiito zwa u tambudzwa ha Vhafumakadzi na Vhana a tshi khou swika magumoni, zwiito zwenezwi zwi kha ḓi tou vha zwithu zwi vhavhaho vhukuma zwine ra khou tshila nazwo nahone hu kha ḓi vha na zwinzhi zwine zwa tea u itwa u itela u fhelisa khakhathi dzo ḓisendekaho nga mbeu khathihi na mabulayo a vhafumakadzi (GBVF) kha zwitshavha zwashu.

6.2. Vhunzhi ha mafhungo a ofhisaho a elanaho na zwiito zwa GBVF, ane ha katelwa na u lozwea ha matshilo, o vhigwa nga tshifhinga tshenetshi na kha tshifhinga tshoṱhe tsho engedzwaho tsha fulo ḽa Maduvha a 365 a u Lwa na zwiito izwi.

6.3. Ri vha ri tshi khou kundelwa sa lushaka musi tshililo tsha avho vha sa koni u ditsireledza kha zwitshavha zwashu tshi tshi khou dzulela u sa thetsheleswa kana u sa dzhielwa nṱha. Maitele a u sa londa o ḓoweleaho zwitshavhani ane a tikedza vhuḓifari ha zwiito zwa dzikhakhathi zwi itwaho nga vhathu vhanna khathihi na nḓowelo ya u tovhola vhafumakadzi vhane vha bvela khagala musi vha tshi khou tambudzwa, a tea u fheliswa.

6.4. Khabinethe i khou ita khuwelelo kha vhathu vhothe, nga maanḓa vha vhanna, uri vha dzhie vhukando khathihi na u shela mulenzhe zwihulwane kha u fhelisa samba heḽi ḽa dzikhakhathi dzi itelwaho vhafumakadzi na vhana. Vhathu vha Vhanna vha tea u ranga phanḓa nga u amba zwi khagala vha tshi hanedzana na zwiito zwa GBVF khathihi na u vhiga zwiito zwenezwo kha vha mazhendedzi a khombetshedzo ya u tevhedza mulayo. Vha tea u ita mafulo a u tsivhudza vhathu khathihi na u ḓidzhenisa kha pfunzo ya vhadzulapo hu tshi katelwa na ndingedzo dza u thivhela zwiito zwa GBVF.

6.5. U itela u khwinisa maga ane ra vha nao a zwa milandu ya zwa vhudzekani na khakhathi dzo ḓisendekaho nga mbeu, muvhuso u na Khothe dza Milandu ya zwa Vhudzekani dzi linganaho 106 nahone zwazwino u khou livha kha u thoma Khothe dza Milandu ya zwa Vhudzekani na Vhana Vhaṱuku. 

6.6. Nga Luhuhi 2020, khethekanyo 55A ya Mulayo wo Khwiniswaho wa zwa Vhugevhenga (Milandu ya zwa Vhudzekani na Mafhungo a Elanaho na Zwenezwo) wo sainwa uri u thome u shuma zwine zwa amba uri lwa u tou thoma, Khothe dza Milandu ya zwa Vhudzekani zwazwino dzi vho ḓo vhumbwa u ya nga mulayo. Khethekanyo 55A ya Mulayo i maanḓafhadza Minista wa Vhulamukanyi na Tshumelo dza Ndulamiso u ta Khethekanyo iṅwe na iṅwe ya Khothe Khulwane sa yone Khothe ya Milandu ya zwa Vhudzekani, hu si khothe ya dzingu yo topoliwaho fhedzi.

6.7. Khabinethe i khou ṱuṱuwedza sekithara dzoṱhe dza tshitshavha u shumisana na muvhuso kha u bveledza zwitshavha zwo tsireledzeaho khathihi na u tsireledza zwipondwa zwa zwiito zwa u tambudzwa. Hezwi zwi ḓo shanduka fhedzi arali roṱhe ri tshi nga didzhenisa khazwo, nahone tshino ndi tshifhinga tsha uri ri thome u ḓidzhenisa khazwo!

B. Tsheo dza Khabinethe

1. Nyengedzedzo ya Tshiimo tsha Tshiwo tsha Lushaka

1.1. Khabinethe yo tendela themendelo ya Khoro ya Ndangulo ya Khoronavairasi ya Lushaka ya u engedza hafhu maḓuvha a Tshiimo tsha Tshiwo tsha Lushaka u swika nga ḽa 15 Phanḓo 2022, u ya nga Khethekanyo 27 (5) (c) ya Mulayo wa Ndaulo ya Zwiwo, wa 2002 (Mulayo 57 wa 2002).

1.2. Tshiimo tsha Tshiwo tsha Lushaka tsho livhiswa kha u fhindula musi hu na nyimele dzo khetheaho dzo ḓiswaho nga dwadze ḽa COVID-19.

2. Tsireledzo nga tshifhinga tsha Maḓuvha a Khushumusi

2.1. Musi vhunzhi hashu ri tshi ḓo vha ri tshi khou ya u awela nga tshifhinga tsha khushumusi, ri tea u humbula zwauri COVID-19 a i na holodei. Tshifhinga tsha holedei yo tsireledzeaho kha vhone na vhafunwa vhavho tshi nga khwaṱhisedzwa nga u tou wana muhaelo fhethu ha u haelwa ha tsinisa.

2.2. Khabinethe i khou ita khuwelelo kha muthu muṅwe na muṅwe uri a bvele phanḓa na u ṱhogomela khathihi na u sa dzhenela maguvhangano a zwa matshilisano o ḓalesaho vhathu. Ri roṱhe, ri nga ita uri tshifhinga itshi tsha maḓuvha a khushumusi tshi vhe tshi takedzaho nahone tsho tsireledzeaho kha muthu muṅwe na muṅwe nga u sa nwa halwa ra reila. Ri tea u tevhedza milayo yoṱhe ya badani, hu tshi katelwa na u reila  nga luvhilo lwo pimiwaho u ya nga mulayo. Roṱhe kha ri ite ndingedzo dza uri RI SWIKE RI TSHI KHA ḒI TSHILA.

2.3. Khabinethe yo ita khuwelelo kha vhabebi na vhaṋeandondolo uri vha dzule vho fhaṱuwa kha u ṱhogomela vhana vhane vha vha nga fhasi ha ndango yavho, nga maanḓa mabambeloni, bitshini kana tsini na maḓi. U itela tsireledzea nga tshifhinga itshi tsha maḓuvha a khushumusi, kha vha dzule vho fhaṱuwa misi yoṱhe musi vhe maḓuvhani a vhuawelo kana nga zwifhinga zwa vhuḓimvumvusi. Kha vha vhige zwiito zwiṅwe na zwiṅwe zwa vhugevhenga zwine zwa khou humbulelwa mapholisani nga u ṱavhanya kha nomboro ya 10111 kana vha ḓivhadze vhaofisiri vha tsireledzo vha re tsinisa.

C. Milaedza

1. U fhululedza

Khabinethe i livhisa mulaedza wa u tamela mashudu kha:

- Phresidennde Vho Ramaphosa kha u avhelwa havho digirii ya vhudokotela ha khuliso nga vha Yunivesithi ya Cheikh Anta Diop i re ngei Dakar, kha ḽa Senegal, ine ya dzhiiwa sa iṅwe ya yunivesithi dza maimo a nṱha kha ḽa Afrika na u mona na ḽifhasi. Miṅwaha ya 29 yo fhiraho, Phresidennde wa kale Vho Nelson Mandela na vhone vho avhelwa digirii ya vhudokotela i fanaho na yeneyi nga tshifhinga tsha musi shango ḽashu ḽi sa athu wana mbofholowo. Ndi zwithu zwo teaho uri Phresidennde Vho Ramaphosa vha avhelwe khuliso iyi i ṱhonofheaho ngaurali kha ṅwaha une ra khou fhululedza miṅwaha ya 25 ya Ndayotewa yashu u bva tshe ya sainwa ya vha mulayo.

- Thimu ya rugby ya Blitzboks kha u wana gundo luvhili kha mafhelo a vhege mavhili nga tshifhinga tsha thonamennde ya rugby ya maimo a nṱha ya Dubai Sevens.

2. Ndiliso

Khabinethe i livhisa ndiliso kha muṱa na khonani dza:

- Vho Ebrahim Ismail Ebrahim (84), vhe kale vha vha vhe Tshanḓa tsha Minista wa Muhasho wa Vhushaka ha Dzitshaka na Tshumisano. Vho Ebie, sa zwe vha vha vha tshi ḓivhiswa zwone nga khonani dzavho, vho kumedzela vhutshilo havho kha u lwela mbofholowo na demokirasi, nahone vho shuma nga maanḓa kha u fhaṱa Afrika Tshipembe ḽa khwine ḽa vhathu vhoṱhe.

- Vho Amb Lindiwe Mabuza (83), ḽizhakanḓila ḽa mudiplomati, murendi, mulwelavhafumakadzi na mulwelambofholowo we a shuma mashangoni o fhambanaho sa vhudiplomati. Nga ṅwaha wa 2014 vho ṱanganedza Order of Ikhamanga ya Silver “nge vha shela mulenzhe zwihulwane kha u ṱuṱuwedza zwa u shumiswa ha vhutsila khathihi na u shumisa mihumbulo yo khwaṱhaho siani ḽa demokirasi, u sumbedza uri zwa u lwela mvelele na zwone zwo shela mulenzhe zwihulwane kha u swikela demokirasi”.

D. U tholwa

U tholwa hoṱhe hu ḓo khunyeledzwa nga murahu ha u khwaṱhisedza ndalukano khathihi na u ṱanzwa madzina ho teaho.

1. Dokotela Vho Sean Douglas Philips – Mulangi Muhulu (DG) wa Muhasho wa Maḓi na Vhuthathatshili.
2. Muimeleli Vho Alison Gay Bengtson – Tshanḓa tsha Mulangi Muhulu (DDG) wa Vhulavhelesi na Thikhedzo ya Mbekanyamaitele ya Kharikhuḽamu kha Muhasho wa Pfunzo ya Mutheo.
3. Mufumakadzi Vho Busisiwe Iris Letompa – DDG: Tshumelo dza Mavundu kha Muhasho wa Vhulimi, Mbuyedzedzo ya Mavu na Mveledziso ya Mahayani.
4. Nyengedzo ya miraḓo ya Khoro ya Mbalombalo Afrika Tshipembe:

a. Phrofesa Vho David Everatt (Mudzulatshidulo);
b. Vho Ian Assam (Tshanḓa tsha Mudzulatshidulo);
c. Vho Faldie Esau
d. Mufumakadzi Vho Reshoketswe Mokobane;
e. Mufumakadzi Vho Blanche Motsosi;
f. Dokotela Vho Jacky Galpin;
g. Dokotela Vho Ariane Neethling;
h. Dokotela Vho Thabi Leoka;
i. Vho Ettiene le Roux;
j. Vho Wandile Sihlobo;
k. Mufumakadzi Vho Nompumelelo Nzimande;
l. Mufumakadzi Vho Vuyelwa Mantyi (Muimeli wa Eastern Cape);
m. Mufumakadzi Vho Zeenat Ishamial (Muimeli wa Western Cape);
n. Vho Kuberin Packirisamy (Muimeli wa Northern Cape);
o. Vho Thulani Bhengu (Muimeli wa KwaZulu-Natal);
p. Phrofesa Vho Andries Monyeki (Muimeli wa North West);
q. Dokotela Vho Nomusa Mlondo (Muimeli wa Mpumalanga); na
r. Dokotela Vho Modjadji Malahlela (Muimelei wa Limpopo).

5. Miraḓo ya Bodo ya Tshiimiswa tsha Mveledziso ya Fulufulu ḽa Lushaka ya Afrika Tshipembe:

a. Vho Sicelo Goodwill Xulu (Mudzulatshidulo);
b. Mufumakadzi Vho Lungile Mtiya (Tshanḓa tsha Mudzulatshidulo);
c. Mufumakadzi Vho Abegail Boikhutso;
d. Mufumakadzi Vho Mary Tumelo Mashabela;
e. Vho Jongikhaya Witi (Muraḓo Muhulwane a bvaho kha Muhasho wa zwa Vhusimamiri, Vhureakhovhe na zwa Mupo (DFFE));
f. Mufumakadzi Vho Olga Chauke (Muraḓo wa tshifhinganyana - DFFE);
g. Mufumakadzi Vho Lize Baron (Muraḓo muhulwane a bvaho kha Muhasho wa Mbambadzo, Nḓowetshumo na Muṱaṱisano (dtic));
h. Vho Gerhard Fourie (Muraḓo pfareli –  dtic);
i. Vho Mthokozisi Mpofu (Muraḓo Muhulwane a bvaho kha Muhasho wa Zwiko zwa Mineraḽa na Fulufulu (DMRE); na
j. Mufumakadzi Vho Nomawethu Qase (Muraḓo wa tshifhinganyana – DMRE).

6. Land Bank

(a) Vho Khensani Mukhari – Mulanguli Muhulwane wa Land Bank.

Miraḓo zwayo ya Bodo ya Vhalangi ya Land Bank:

(b) Mufumakadzi Vho Nyane Rethabile Nkosi (Mudzutshidulo);
(c) Vho Lehlogonolo Andrew Makenete (Tshanḓa tsha Mudzulatshidulo);
(d) Vho  Mathane Makgatho;
(e) Mufumakadzi Vho Dineo Maithufi;
(f) Dokotela Vho Johann Frederick Kirsten;
(g) Mufumakadzi Vho Tulisile Njapa Mashanda;
(h) Mufumakadzi Vho Nonthuthuzelo Pinkie Motshegoa;
(i) Mufumakadzi Vho Egashnee Pillay;
(j) Dokotela Vho Monde Mbovu Tom; na
(k) Vho Dimitri Wilhem van der Westhuizen;

7. Bodo ya Tshifhinganyana ya Sentech

a. Mufumakadzi Vho Sedzani Faith Mudau (Mudzulatshidulo);
b. Mufumakadzi Vho Veronica Mmakoma Motloutsi;
c. Mufumakadzi Vho Mapuleng Moropa;
d. Mufumakadzi Vho Tshavhuyo Sesani;
e. Vho Themba Phiri;
f. Muimeleli Vho Nkhumeleni Anderson Muḓunungu; na
g. Vho Metusa Mbasa.

Mbudziso:
Vho Phumla Williams – Muambeli wa Khabinethe
Luṱingo: 083 501 0139